Naukowcy wyjaśnili, dlaczego gimnastyka przedłuża życie

1 sierpnia 2016

Ćwiczenia fizyczna i wysoki poziom aktywności na starość mogą przedłużyć życie z tego powodu, że aktywizują gen NRF1 chroniący końce molekuł DNA przed uszkodzeniami, głosi artykuł opublikowany w piśmie „Science Advances”.

Telomery to końcowe odcinki chromosomów znajdujących się w jądrze każdej komórki ludzkiego organizmu. Telomery chronią DNA przed uszkodzeniami. Wraz z każdym podziałem komórkowym stają się coraz krótsze, kiedy ich długość okazuje się niewystarczająca dla ponownego podziału, komórka umiera.

Anabelle Decottingnies z Uniwersytetu w Leuven (Belgia) oraz jej zespół nieoczekiwanie wyjaśnili, jak telomery związane są z gimnastyką oraz dlaczego umiarkowane zajęcia sportowe wydłużają życie.

Badali, jak komórka „wylicza” telomery i produkuje szczególne molekuły TERRA, które przeszkadzają pewnemu fermentowi telemerazy „naprawiać” końcowe odcinki chromosomów w tym czasie, kiedy się nie dzielą, co zwykle prowadzi do krajnie nieprzyjemnych skutków.

Obserwując kultury komórek w probówce, naukowcy odkryli, że wzrost i spadek koncentracji molekuł TERRA zależy od dwóch genów i związanych z nimi białek: NRF1 i PPAR-gamma. Pierwszy odpowiada za tzw. „oddychanie jądrowe” komórki i kieruje metabolizmem całego organizmu, dyrygując zachowaniem mitochondriów, czyli komórkowych „elektrowni”, oraz regulując poziomem przeciwutleniaczy w ciele. Drugi gen odpowiada za gromadzenie tłuszczu, apetyt i szereg innych aspektów przemiany materii.

Oba odcinki DNA uaktywniają się w naszym ciele podczas gimnastyki i intensywnych zajęć fizycznych. Zajęcia sportowe przyczyniają się do zwiększenia się liczby molekuł TERRA w jądrze komórkowym ludzkiego organizmu, tym samym poprawiając ochronę telomerów przed uszkodzeniami.

Podobny mechanizm „włączenia” systemu ochrony telomerów zdaniem biologów może wyjaśnić, dlaczego aktywny styl życia i regularna gimnastyka wydłużają życie człowieka, szczególnie w starszym wieku. Poza tym, ten sam system „włącza się” nie tylko przy dużym obciążeniu fizycznym, ale i w sytuacji ograniczenia liczby kalorii w diecie, co może z kolei tłumaczyć, dlaczego niskokaloryczna dieta przedłużała życie myszy w kilku eksperymentach przeprowadzonych na przełomie XX i XXI wieku.