Wiceminister rozwoju Jadwiga Emilewicz przedstawiła założenia Polskiej Strategii Kosmicznej. Dokument ten realizuje cele Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, której projekt jest aktualnie konsultowany społecznie. Określa długookresowe kierunki rozwoju sektora kosmicznego w Polsce. Prezentacja założeń Polskiej Strategii Kosmicznej odbyła się 12 września 2016 r. podczas Europejskiego Kongresu Robotycznego w Jasionce k. Rzeszowa.
– Sektor kosmiczny jest jednym z najbardziej innowacyjnych i zaawansowanych technologicznie obszarów, mającym coraz większe znaczenie dla gospodarki europejskiej i światowej. Dlatego uważamy, że wspieranie m.in. tej branży umożliwi realizację Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju – mówi wiceminister rozwoju Jadwiga Emilewicz.
Polska Strategia Kosmiczna elementem Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju
Podstawowym założeniem Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju jest stworzenie nowego modelu rozwoju polskiej gospodarki, opartego w większym stopniu na wiedzy, innowacjach i postępie technologicznym niż na niskich kosztach produkcji. Jedną z branż, która obecnie ma w Polsce charakter niszowy, ale która może przyczynić się do osiągnięcia tego celu jest sektor kosmiczny.
Kluczowe zalety polskiego sektora kosmicznego:
– budowanie stabilnej współpracy pomiędzy nauką i przemysłem,
– rozwijanie innowacyjnych technologii,
– stymulowanie kontaktów i współpracy zagranicznej.
Stworzone na potrzeby misji kosmicznych nowoczesne technologie znajdują zastosowanie w wielu dziedzinach przemysłu. Działalność kosmiczna „wymusza” bliską współpracę pomiędzy sektorem badawczo-rozwojowym a przemysłem, tym samym przyczyniając się do wzrostu innowacyjności w gospodarce. Sektor kosmiczny stymuluje również rozwój nowych materiałów i technologii, wprowadza nowe formy organizacji pracy i kontroli jakości. Opracowywane na potrzeby misji kosmicznych urządzenia muszą być niezawodne, odporne na ekstremalne warunki, lekkie i energooszczędne. Te wszystkie zalety technologii kosmicznych sprawiają, że bardzo łatwo mogą być wykorzystywane w innych sektorach gospodarki.
Co chcemy osiągnąć
Opracowanie i wdrożenie wieloletniej Narodowej Strategii Kosmicznej sprawi, że w roku 2030:
– Polski sektor kosmiczny będzie zdolny do skutecznego konkurowania na rynku europejskim, a jego obroty wyniosą co najmniej 3 proc. ogólnych obrotów tego rynku;
– Polska administracja publiczna będzie wykorzystywać dane satelitarne dla szybszej i skuteczniejszej realizacji swoich zadań, a krajowe przedsiębiorstwa będą w stanie w pełni zaspokoić popyt wewnętrzny na tego typu usługi oraz eksportować je na inne rynki;
– Polska będzie posiadała dostęp do infrastruktury satelitarnej umożliwiającej zaspokojenie jej potrzeb, zwłaszcza w dziedzinie bezpieczeństwa i obronności (system satelitarnej obserwacji Ziemi).
Cele szczegółowe założeń Polskiej Strategii Kosmicznej
– Wzrost konkurencyjności polskiego sektora kosmicznego i zwiększenie jego udziału w obrotach europejskiego sektora kosmicznego
– Zwiększony udział w programach opcjonalnych Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) – docelowo 150-200 proc. składki obowiązkowej,
– Zwiększony udział w programach kosmicznych UE – Copernicus, Galileo, Horizon2020, SST, GovSatCom,
– Określenie najbardziej obiecujących dla polskiego sektora kosmicznego obszarów technologicznych (istniejące kompetencje, nisze technologiczne, potencjał rozwojowy),
– Polski sektor kosmiczny dostawcą podsystemów (a nie tylko elementów) satelitarnych,
– Opracowanie i wdrożenie Krajowego Programu Kosmicznego, który jest jednym z kluczowych instrumentów realizacji strategii,
– Rozwój współpracy dwustronnej,
– Udział w innych inicjatywach międzynarodowych (EUMETSAT, ESO),
– Zainicjowanie udziału polskiego sektora kosmicznego w tzw. New Space.
Rozwój aplikacji satelitarnych – wkład w budowę gospodarki cyfrowej
– Stały i pewny dostęp do danych satelitarnych,
– Upowszechnianie wykorzystywania danych satelitarnych w administracji publicznej różnego szczebla,
– Rozwój usług komercyjnych,
– Zwiększony udział w programach międzynarodowych (UE, ESA, Bank Światowy).
Budowa kadr w sektorze kosmicznym
– Nowe kierunki kształcenia wyższego,
– Staże, praktyki (polskie firmy, uczelnie, organizacje międzynarodowe),
– Wspieranie konkursów i projektów studenckich,
– Zwiększenie udziału polskiego personelu w organizacjach międzynarodowych (UE, ESA).
Stworzenie sprzyjających warunków do rozwoju sektora kosmicznego w Polsce
– Utworzenie inkubatora biznesowego ESA (ESA Business Incubator), którego celem będzie wspieranie przedsiębiorstw z branży kosmicznej na wczesnych etapach ich rozwoju, a także zapewnianie wsparcia w postaci doradztwa o charakterze biznesowym i technologicznym w różnych segmentach branży kosmicznej,
– Likwidacja barier, w tym prawnych,
– Ułatwienia dla przedsiębiorców i nauki, zwłaszcza dla MŚP,
– Przyciąganie prywatnych inwestycji.
Sektor kosmiczny w Polsce i na świecie
Sektor kosmiczny ma rosnące znaczenie dla światowej gospodarki. Według danych amerykańskiej Space Foundation jego globalne obroty w 2015r. wyniosły ok. 330 mld USD. Według szacunków ESA łączne nakłady rządowe na działalność kosmiczną w Europie wyniosły 8,3 mld euro w 2014 r., co oznaczało wzrost o 9 proc. w porównaniu z rokiem 2013.
Polskie jednostki naukowo-badawcze i uczelnie wyższe mają wieloletnie doświadczenia w działalności kosmicznej i spore osiągnięcia w tej dziedzinie, zwłaszcza w budowie instrumentów badawczych na misje kosmiczne i elementów do satelitów oraz w przetwarzaniu uzyskiwanych z kosmosu danych.
Oprócz udanych prac na forum krajowym prowadzą aktywną współpracę międzynarodową, m.in. poprzez udział w projektach UE w 7 Programie Ramowym i programie Horyzont 2020 – pod względem uczestnictwa w projektach Polska ma najlepsze rezultaty wśród „nowych” państw członkowskich i wyprzedza również kraje skandynawskie.
Od przystąpienia Polski do Europejskiej Agencji Kosmicznej w 2012r. polski przemysł kosmiczny zaczął dynamicznie się rozwijać. W chwili akcesji Polski do ESA na specjalnym portalu internetowym Agencji zarejestrowanych było poniżej 50 polskich podmiotów zainteresowanych udziałem w przetargach ESA, a obecnie jest ich ponad 300. W większości są to małe i średnie przedsiębiorstwa, dla których działalność kosmiczna stanowi coraz ważniejszy obszar ich aktywności. Również duże firmy z innych sektorów, np. IT czy obronności, coraz częściej zaczynają realizować projekty w tej dziedzinie.
W dotychczas rozstrzygniętych otwartych naborach wniosków projektowych w ramach Programu Wsparcia Polskiego Przemysłu w ESA (Polish Industry Incentive Scheme – PLIIS) złożono 195 propozycji, z których zaakceptowano do realizacji 81 na łączną kwotę ponad 15 mln euro.
Poza programami obowiązkowymi Europejskiej Agencji Kosmicznej Polska w 2012r. przystąpiła do 10 wybranych programów opcjonalnych, deklarując łączną składkę roczną na ten cel w wysokości około połowy składki obowiązkowej, tj. ok. 9 mln euro rocznie.
Polska oprócz członkostwa w Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), należy również do EUMETSAT-u (Europejskiej Organizacjo Eksploatacji Satelitów Meteorologicznych) i od niedawna także ESO (European Southern Observatory).
Ministerstwo Rozwoju odpowiada za całokształt polityki kosmicznej w Polsce. Wdraża działania prorozwojowe w zakresie wykorzystania przestrzeni kosmicznej, zarówno w wymiarze krajowym jak i w zakresie współpracy międzynarodowej. Ministerstwo Rozwoju przewodniczy Delegacji polskiej do Europejskiej Agencji Kosmicznej. Koordynuje również relacje z Unią Europejską w zakresie tej polityki.
W 2014 roku działalność rozpoczęła Polska Agencja Kosmiczna (POLSA). Zadaniem Agencji jest wspieranie polskiego przemysłu kosmicznego poprzez łączenie świata biznesu i nauki oraz świadczenie pomocy rodzimym przedsiębiorcom w pozyskiwaniu funduszy z Europejskiej Agencji Kosmicznej. POLSA działa także na rzecz rozwoju technik satelitarnych, znajdujących zastosowanie na co dzień w naszym życiu w komunikacji, nawigacji, monitoringu środowiska czy prognozowaniu pogody.
Źródło: Kurier PAP
