Problemy ePUAP istotnie utrudniały obywatelom korzystanie z e-usług – twierdzi NIK. Izba krytycznie ocenia udostępnienie systemu mimo negatywnego wyniku testów.
Najwyższa Izba Kontroli zbadała prawidłowość i skuteczność działań właściwych organów administracji publicznej w zakresie udostępniania i świadczenia usług drogą elektroniczną.
Zdaniem NIK konieczne jest zapewnienie środków z budżetu państwa na utrzymanie i dalszą rozbudowę infrastruktury technicznej systemu ePUAP2, tak aby system zapewniał oczekiwaną przez obywateli stałą dostępność e-usług.
Według izby, utrzymanie przez Centrum Projektów Informatycznych w 2014 r. i w I połowie 2015 r. systemu ePUAP1 nie było zapewnione we właściwy sposób. NIK ocenia pozytywnie, że uruchomienie przez CPI w sierpniu 2015 r. nowej platformy ePUAP2 pozwoliło urzędom administracji publicznej na skorzystanie z przygotowanych już rozwiązań technicznych w formie gotowych szablonów e-usług. Nie było to wcześniej możliwe w ramach platformy ePUAP1.
Jednak – jak podkreśla w swojej informacji izba – projekt ePUAP2 nie został właściwie przygotowany i nie był sprawnie realizowany, m.in. dlatego, że opóźnienie w jego realizacji wyniosło niemal dwa lata. Głównymi przyczynami opóźnienia w uruchomieniu platformy ePUAP2 były nieprawidłowości w fazie przygotowania i realizacji projektu przez CPI.
NIK ocenia jako niezadowalającą dostępność ePUAP1 dla użytkowników, co utrudniało korzystanie z e-usług oferowanych za jej pośrednictwem. Izba zauważa jednak, że w należyty sposób zorganizowano wsparcie techniczne dla użytkowników tej platformy.
Nieprawidłowości w zarządzaniu platformą ePUAP1 w okresie 2014 r. – sierpień 2015 r. dotyczyły m.in. niezapewnienia należytej dostępności systemu ePUAP1 ( na poziomie 96,38 proc. w 2014 r. oraz 97,55 proc. w I połowie 2015 r.), nawet kilkunastogodzinne przerwy w działaniu.
Według NIK niewystarczające były działania podejmowane w celu wyeliminowania przyczyn powtarzających się awarii systemu ePUAP1. Izba wytyka też odłączenie wspomagającego system ośrodka zapasowego na początku 2015 r., co skutkowało wzrostem awaryjności platformy.
Wśród nieprawidłowości na etapie przygotowania i realizacji projektu ePUAP2 izba wymienia m.in. niecelowy podział realizacji projektu ePUAP2 na trzy zadania zlecone w 2013 r. różnym wykonawcom oraz nierzetelny opis funkcjonalności profilu zaufanego w dokumentacji przetargowej.
Z kontroli wynika, że CPI zareagowało skutecznie na zdiagnozowane w trakcie realizacji projektu istotne ryzyka z półtorarocznym opóźnieniem.
Izba podkreśla też, że 17 sierpnia 2015 r. system ePUAP2 został udostępniony użytkownikom pomimo nie w pełni zadowalających wyników testów wydajnościowych.
Najwyższa Izba Kontroli zbadała też działania marszałków, burmistrzów i prezydentów miast w zakresie udostępniania i świadczenia usług drogą elektroniczną. Jak się okazuje, pomimo poniesienia znacznych nakładów finansowych na realizację projektów, wykorzystanie e-usług udostępnionych za ich pomocą było niewielkie.
We wszystkich objętych badaniem urzędach udostępniano usługi elektroniczne – od jednej (tj. Elektronicznej Skrzynki Podawczej) do ponad 100 e-usług. Według stanu na 30 czerwca 2015 r. w skontrolowanych urzędach udostępniono łącznie 1 705 usług elektronicznych, w tym usługę ESP.
Najwięcej usług w formie elektronicznej zostało udostępnionych w takich dziedzinach jak budownictwo, architektura, sprawy obywatelskie, działalność gospodarcza, komunikacja czy podatki i opłaty oraz nieruchomości.
W czterech urzędach mieszkańcy skorzystali tylko z jednej e-usługi (poza ESP), mimo że liczba udostępnionych usług elektronicznych wahała się od 37 do 129. System ePUAP służył przede wszystkim administracji publicznej do obsługi korespondencji elektronicznej pomiędzy urzędami, a w niewielkim stopniu do świadczenia e-usług dla obywateli.
Zdaniem NIK, udostępnienie nowej wersji platformy ePUAP może pozytywnie wpłynąć na poprawę dostępności e-usług i rozszerzanie ich zakresu. Skorzystanie z gotowych szablonów e-usług wpłynie na oszczędności w urzędach na samodzielne opracowywanie takich szablonów.
Wdrożenie platformy ePUAP2 pozwoli zdaniem NIK w większym stopniu zagregować usługi jednostek samorządu terytorialnego na jednej platformie elektronicznej.
Kontrola została podjęta z inicjatywy własnej NIK. Objęto nią 25 jednostek: Centrum Projektów Informatycznych oraz 24 jst – cztery samorządy województw: mazowieckiego, małopolskiego, podlaskiego i śląskiego, 15 gmin i pięć miast na prawach powiatu w województwach: dolnośląskim, małopolskim, mazowieckim, podlaskim, śląskim i wielkopolskim.
Źródło: NIK
