Jak czytamy w artykule opublikowanym w magazynie „Nature”, naukowcy z USA odkryli szczególną grupę komórek nerwowych w mózgu myszy, kierującą pracą „programu starzenia”. Udało im się spowolnić proces obumierania ciała po dodaniu do tej części mózgu komórek macierzystych.

– Odkryliśmy, że liczba komórek macierzystych w podwzgórzu stale zmniejsza się wraz z upływem czasu, a to przyspiesza starzenie. Jak się okazało, skutki tego nie są nieodwracalne. Po zamianie komórek macierzystych lub dodaniu do mózgu molekuł, które one produkują, można nie tylko spowolnić, ale i odwrócić starzenie niektórych części ciała – powiedział Dongsheng Cai z Medycznego College’u Alberta Einsteina w Nowym Jorku (USA).

W ostatnich latach wśród naukowców odrodziły się spory na temat tego, czym jest proces starzenia oraz śmierć. Niektórzy biolodzy i ewolucjoniści uważają, że ten proces nie ma charakteru przypadkowego, ale że kontroluje go swojego rodzaju „program śmierci”, czyli zespół genów, zmuszający ciało do zużywania się i umierania, czyli ustąpienia miejsca nowemu pokoleniu sobie podobnych.

Próbując zrozumieć, czy tak jest w rzeczywistości, amerykańscy genetycy niedawno odkryli cały zestaw genów, potencjalnie związanych z pracą tego „programu starzenia”, których problemy w funkcjonowaniu mogą wyjaśniać, dlaczego ludzie oraz afrykańskie gryzonie golce piaskowe żyją o kilkadziesiąt lat dłużej niż przedstawiciele pokrewnych im gatunków.

Cai i jego zespół wyjaśnili, że kluczowa część tego programu może skrywać się w podwzgórzu, hormonalnym ośrodku mózgu człowieka i wszystkich pozostałych ssaków, obserwując, jak starzeje się mózg myszy i jak zmienia się życie niewielkich kolonii komórek macierzystych, rozwijających się w tkance nerwowej dorosłych gryzoni w miarę starzenia się ich ciała.

Jak odkryli naukowcy, liczba komórek macierzystych w ich mózgach pozostaje stabilna dopóki myszy nie zaczynają się starzeć. Najsilniej te procesy są związane z podwzgórzem, którego zapasy komórek macierzystych zaczynają zmniejszać się mniej więcej od 10 miesiąca życia, na kilka tygodni do „oficjalnego nastąpienia starości” i znikają w drugim roku życia, kiedy gryzonie zaczynają umierać.

Odkrywszy ten niezwykły związek między starzeniem się i komórkami macierzystymi podwzgórza, Cai i jego zespół postanowili sprawdzić, co się stanie, jeśli część tych komórek usunie się albo doda się świeżą „porcję” neuronów i innych tkanek mózgu.

Te doświadczenia doprowadziły do wstrząsających wyników. Starzenie się myszy ze zniszczonymi komórkami podwzgórza przebiegało o kilka razy szybciej niż myszy z grupy kontrolnej, a starzenie się gryzoni, w których mózgi wdrożono nowe komórki macierzyste przebiegało znacznie wolniej i żyły one o 19 % dłużej niż normalne myszy.

Pomyślne odmłodzenie myszy sprowokowało naukowców do próby określenia, jak komórki macierzyste powstrzymywały organizm myszy przed przedwczesnym starzeniem. Mechanizm ich działania jest jeszcze nie do końca zbadany, ale Cai i jego zespół odkryli, że „porcje” neuronów produkowały większą ilość molekuł RNA kierujących pracą różnych genów, oraz wydzielały je do środowiska, gdzie były wchłaniane przez inne komórki.

Wydzielając te molekuły, naukowcy wprowadzili je w rdzeń kręgowy normalnych oraz szybko starzejących się myszy i obserwowali, czy wpłynie to na ich starzenie się. Obie grupy gryzoni przeżyły znacznie więcej niż ich pobratymcy, co przekonało zespół Caia o tym, że procesem starzenia kieruje RNA.

W tej chwili biolodzy próbują zrozumieć, jakie konkretnie molekuły spowalniają starzenie się ciała, mózgu i innych organów myszy. Ich odkrycie, jak uważa Cai, stanie się pierwszym krokiem na drodze do odkrycia „programu starzenia” i metod jego pełnego lub częściowego wyłączenia.

SN

 

Zobacz również: