Sądy w sprawach karnych będą musiały sprawdzać, czy w wyniku przestępstwa nie ucierpiało dziecko; jeśli ucierpiało, wymierzona kara powinna być wyższa – zakłada przygotowany przez prezydenta Andrzeja Dudę projekt nowelizacji kodeksu karnego złożony w czwartek w Sejmie.
O przekazaniu projektu do Sejmu poinformował na czwartkowej konferencji prasowej w Belwederze minister w Kancelarii Prezydenta RP Andrzej Dera. W spotkaniu wzięli udział także Marek Michalak, Rzecznik Praw Dziecka, Tomasz Kulikowski, Dyrektor Biura Interwencyjnej Pomocy Prawnej w Kancelarii Prezydenta RP oraz Agnieszka Rękas, Doradca Rzecznika Praw Dziecka.
-Sprawcy będą mieli jasny sygnał, że popełnianie przestępstw, gdzie ofiarami są dzieci, będzie surowo traktowane. Wyraźnie podwyższamy surowość kar. Z drugiej strony, aby podnieść wrażliwość społeczną, dajemy wyraźny sygnał, że nie możemy być obojętni na krzywdy dziecka – powiedział prezydencki minister.
Wyraził przekonanie, że parlament w szybkim trybie uchwali zmiany. – Mam nadzieję, że będzie to jeden z projektów, który zostanie przyjęty przez wszystkich parlamentarzystów niezależnie od klubów politycznych; dobro dziecka, ochrona dzieci nie ma barw politycznych – dodał.
Doradca Rzecznika Praw Dziecka Agnieszka Rękas uważa, że projekt jest skierowany na ochronę jednostki. Zwróciła uwagę, że do tej pory katalog przestępstw, których niezgłaszanie było zagrożone karą, dotyczył przede wszystkim spraw związanych z państwem: ochroną przed szpiegostwem, zamachem stanu. – Świadomość społeczna na temat karalności niezawiadomienia o określonym przestępstwie, albo jego przygotowaniu jest bardzo niska. Myślę, że przy okazji tego projektu ta świadomość społeczna zostanie podniesiona – powiedziała.
Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak zapowiedział zaś kampanię informacyjną po wejściu w życie przepisów. – Tak naprawdę każdy uczciwy i poczciwy człowiek powinien reagować, powinien wiedzieć, że jeśli dziecku dzieje się krzywda, powinien reagować – zaznaczył.
W Sejmie, poza projektem nowelizacji kodeksu karnego, został złożony projekt nowelizacji ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich.

 

Celem zmiany obu ustaw jest zwiększenie poziomu ochrony małoletnich, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci poniżej 15 lat, a także osób nieporadnych ze względu na swój stan psychiczny lub fizyczny.

Zdaniem Prezydenta RP, ochrona dóbr dziecka, polegająca na walce z przestępczością w nie wymierzoną, w szczególności ochrona przed grożącą im przestępczością seksualną, powinna mieć najwyższy priorytet, a proponowana nowelizacja przyczyni się do zwiększenia karnoprawnej ochrony małoletnich ofiar przestępstw, jak i osób nieporadnych ze względu na swój stan psychiczny lub fizyczny.

Zasadniczą propozycją zawartą w projekcie jest zmiana ogólnych dyrektyw wymiaru kary, poprzez uzupełnienie zawartego w art. 53 § 2 k.k. katalogu okoliczności, które sąd uwzględnia wymierzając karę. Wprowadzenie dodatkowej okoliczności do dyrektyw wymiaru kary spowoduje, że sądy – wymierzając karę we wszystkich sprawach karnych – będą zobowiązane do sprawdzenia, czy przestępstwo nie zostało popełnione na szkodę małoletniego. W przypadku ustalenia, że tak było, sąd powinien wymierzyć karę wyższą niż w przypadku przestępstwa analogicznego, ale popełnionego bez szkody na małoletnim.

Projekt przewiduje również zaostrzenie odpowiedzialności wobec przestępców, którzy dopuszczą do okaleczenia, uprowadzenia, porzucenia dziecka czy handlu dziećmi.

Na przykład: dziś, zgodnie z art. 156 k.k., za dokonanie przestępstwa ciężkiego uszczerbku na zdrowiu dziecka do lat 15 sprawcy grozi kara pozbawienia wolności od roku do 10 lat. Prezydent RP proponuje, by w przypadku popełnienia takiego przestępstwa sprawcy groziła kara pozbawienia wolności od 3 do 15 lat.

Inną proponowaną zmianą, która zwiększy karnoprawną ochronę ofiar przestępstw, jest wprowadzenie obowiązku zawiadomienia organu powołanego do ścigania przestępstw o karalnym przygotowaniu albo usiłowaniu lub dokonaniu przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu, wolności oraz przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wymierzonych w dobro dziecka. Gdy ten przepis wejdzie w życie, osoba, która posiądzie wiedzę np. o akcie pedofilskim będzie miała nie tylko społeczny, ale też prawny obowiązek zawiadomienia o tym fakcie organów ścigania. Jeśli tego nie zrobi, grozić jej będzie kara 3 lat pozbawienia wolności.

Impulsem do przygotowania proponowanych zmian były wnioski wypracowane w ramach działalności Zespołu Analiz Systemowych, płynące z analizy problemów społecznych i prawnych zasygnalizowanych przez Rzecznika Praw Dziecka. Zespół Analiz Systemowych został powołany przez Szefa Kancelarii Prezydenta RP w celu formułowania propozycji zmian obowiązujących regulacji prawnych w oparciu o sprawy obywateli, które były przedmiotem rozpoznania przez Biuro Interwencyjnej Pomocy Prawnej Kancelarii Prezydenta RP i zaproszonych do współpracy w ramach Zespołu: Rzecznika Praw Dziecka, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Pacjenta oraz Rzecznika Finansowego.

Przedkładany projekt powstał w efekcie współpracy Prezydenta RP i Rzecznika Praw Dziecka, z poparciem pozostałych członków Zespołu Analiz Systemowych.

Prezentowany projekt został opracowany przy współudziale Biura Interwencyjnej Pomocy Prawnej KPRP, które w ramach swojej działalności, dokonuje weryfikacji i oceny poszczególnych, indywidualnych spraw oraz postulatów przedkładanych przez obywateli Prezydentowi RP, a przekazywanych do rozpoznania Biuru Interwencyjnej Pomocy Prawnej. Dogłębna analiza tych pojedynczych przypadków pozwala na systematyczne wypracowywanie rekomendacji stanowiących podstawę do formułowania systemowych rozwiązań w zakresie zmian regulacji prawnych. Przygotowywane przez Biuro Interwencyjnej Pomocy Prawnej rozwiązania nie tylko prowadzą do poprawy sytuacji w jednostkowych przypadkach, ale w szczególności przyczyniają się do tworzenia prawa lepiej służącego wszystkim obywatelom.

Projekt nowelizacji ustaw złożony dziś w Sejmie jest ósmą inicjatywą ustawodawczą, wniesioną przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę od początku kadencji.

źrodło: Kancelaria Prezydenta/foto: Eliza Radzikowska-Białobrzewska/KPRP

Zobacz również: